sábado, 22 de setembro de 2018

La violencia obstétrica y la atención al nacimiento en la actualidad

Ayer en la librería Cartabón en Vigo asistí a la presentación de un libro multidisciplinar alrededor del concepto de violencia obstétrica. Surgido a partir de un workshop que reunió a diversas profesionales como sanitarias, filósofas o antropólogas, el libro se compone de artículos que abren debate sobre este polémico término. La presentación corrió a cargo de Susana Iglesias, matrona en el Hospital do Salnés, Josefina Goberna, una de las coordinadoras del libro, Mercedes Oliveira, catedrática de Filosofía, y Carme Adán, filósofa y una de las autoras recogidas en el libro. Entre todas nos explicaron que la atención al parto, al embarazo y, en general, a cualquier aspecto relacionado con la sexualidad femenina se produce dentro de un patriarcado que nos infantiliza, nos objetualiza y, en otras palabras, no nos trata como a iguales. Creo que somos muchas las mujeres que podremos identificar estos comportamientos en la atención que hemos recibido. Lo escribí aquí: Violencia obstétrica es...
Parece que hablar de violencia obstétrica provoca la susceptibilidad de ginecólogos y matronas. Y es de entender. La violencia de género, donde debemos encuadrar la violencia obstétrica, se imbrica en nuestra sociedad, de tal modo que, así normalizada, cuesta identificarla. Muchos profesionales, simplemente, no son conscientes de que su comportamiento puede resultarnos violento. Se sienten atacados con el término y, así, perpetuamos un sistema en el que ambas partes nos defendemos, como enemigos íntimos. Falta que nos sentemos y hablemos, dejando fuera de la mesa los prejuicios. Falta desenmascarar al patriarcado y explicar el significado de esa palabra, porque esto no va de hombres contra mujeres. No se trata de eliminar la medicina de la ecuación, sino de devolver el parto y la lactancia a la sexualidad femenina como elementos de nuestro ciclo y no como actos sociales donde todo el mundo se siente con el derecho a, literalmente, meter mano.
Para mí, desde hace 6 años, la violencia obstétrica es una cuestión cotidiana, pero en la presentación descubrí que todavía resulta una desconocida para buena parte de la sociedad. La matrona citó un estudio en el que un 40 % de las mujeres afirmaba no querer tomar ninguna decisión durante su parto. Y eso es decidir. Decidir que sean los sanitarios los responsables de que el resultado sea positivo o negativo, con sus ventajas e inconvenientes, apuntalando la medicina defensiva que nos perjudica tanto a profesionales como a usuarias.
La demanda que resultó de la presentación se resume en la palabra ʺhumanizaciónʺ, porque una parte del buen trato reside en el conocimiento y en la aplicación de la evidencia científica, que podremos discutir, pero el respeto no está solo en los protocolos, sino en la capacidad de mirarnos a los ojos y de ponernos en el lugar de la otra persona. Un parto no puede ser una guerra.
Además, tuvimos la oportunidad de conocer el testimonio estremecedor de varias mujeres. No podemos parir por ninguna pero me duele pensar en que, quizás, si hablásemos más de esta violencia, si difundiésemos más información basada en la evidencia científica, si transmitiésemos más herramientas para ser capaces de decir ʺno, graciasʺ o, simplemente, para hacer una pregunta..., habría más profesionales implicados, más mujeres informadas y más nacimientos felices.
Carme, Susana, Josefina y Mercedes en fotografía del Faro de Vigo, https://www.farodevigo.es/sociedad/2018/09/22/deshumanizacion-parto-hospitales-sale-calle/1965995.html


  
Onte na libraría Cartabón en Vigo asistín á presentación dun libro multidisciplinar arredor do concepto de violencia obstétrica. Xurdido a partir dun workshop que reuniu a diversas profesionais como sanitarias, filósofas ou antropólogas, o libro componse de artigos que abren debate sobre este polémico termo. A presentación correu a cargo de Susana Iglesias, matrona no Hospital do Salnés, Josefina Goberna, unha das coordinadoras do libro, Mercedes Oliveira, catedrática de Filosofía, e Carme Adán, filósofa e unha das autoras recollidas no libro. Entre todas explicáronnos que a atención ó parto, ó embarazo e, en xeral, a calquera aspecto relacionado coa sexualidade feminina se produce dentro dun patriarcado que nos infantiliza, nos obxectualiza e, noutras palabras, non nos trata como a iguais. Creo que somos moitas as mulleres que poderemos identificar estes comportamentos na atención que recibimos. Escribino aquí: Violencia obstétrica es...
Parece que falar de violencia obstétrica provoca a susceptibilidade de xinecólogos e matronas. E é de entender. A violencia de xénero, onde debemos encadrar a violencia obstétrica, imbrícase na nosa sociedade, de tal modo que, así normalizada, custa identificala. Moitos profesionais, simplemente, non son conscientes de que o seu comportamento pode resultarnos violento. Séntense atacados co termo e, así, perpetuamos un sistema en que ambas partes nos defendemos, como inimigos íntimos. Falta que sentemos e falemos, deixando fóra da mesa os prexuízos. Falta desenmascarar ó patriarcado e explicar o significado desa palabra, porque isto non vai de homes contra mulleres. Non se trata de eliminar a medicina da ecuación, senón de devolver o parto e a lactación á sexualidade feminina como elementos do noso ciclo e non como actos sociais onde todo o mundo sinte o dereito a, literalmente, meter man.
Para min, desde hai 6 anos, a violencia obstétrica é unha cuestión cotiá, pero na presentación descubrín que aínda resulta unha descoñecida para boa parte da sociedade. A matrona citou un estudo en que un 40 % das mulleres afirmaba non querer tomar ningunha decisión durante o seu parto. E iso é decidir. Decidir que sexan os sanitarios os responsables de que o resultado sexa positivo ou negativo, coas súas ventaxas e inconvenientes, apuntalando a medicina defensiva que nos prexudica tanto a profesionais como a usuarias.
A demanda que resultou da presentación resúmese na palabra ʺhumanizaciónʺ, porque unha parte do bo trato reside no coñecemento e na aplicación da evidencia científica, que poderemos discutir, pero o respecto non está só nos protocolos, senón na capacidade de mirarnos ós ollos e de poñernos no lugar da outra persoa. Un parto non pode ser unha guerra.
Ademais, tivemos a oportunidade de coñecer o testemuño estremecedor de varias mulleres. Non podemos parir por ningunha pero me doe pensar en que, quizais, se falasemos máis desta violencia, se difundisemos máis información baseada na evidencia científica, se transmitisemos máis ferramentas para ser capaces de dicir ʺnon, grazasʺ ou, simplemente, para facer unha pregunta..., habería máis profesionais implicados, máis mulleres informadas e máis nacementos felices.

Ningún comentario:

Publicar un comentario